طبقه‌بندی روغن موتور بر اساس سطح کیفیت API
روغن‌‌موتورها در بین بقیه‌ی روانکارها بیشترین مصرف را دارا بوده و بیش از 60% از بازار روانکارها را به خود اختصاص داده اند. همین امر باعث شده است تا استانداردها و طبقه بندی های مختلفی نیز برای این گروه از روانکارها توسط مراجع مختلف ارائه شود.
سه مرجع مهم برای استانداردگذاری در صنعت خودرو و صنایع مربوطه وجود دارد.
• API (آمریکا)
• ACE (اروپا)
• ILSAC (آسیا)
این مراجع برای موتورهای مختلف استفاده از روغن خاصی را پیشنهاد می‌کنند. نوع موتور، سوخت و سال طراحی موتور از عواملی هستند که در انتخاب روغن برای آن نقش مهمی دارند. رشد و پیشرفت صنعت روانکار در سال‌های اخیر نسبت به دهه‌های قبل بسیار بیشتر بوده است و طراحی‌های جدید موتورهای خودرو و موتورهای صنعتی روز به روز نیاز به روانکارهای جدیدتر را بیشتر می‌کند.
طبقه‌بندی API
(این طبقه بندی از پرکاربرد ترین و مهمترین طبقه بندی ها می باشد)
میزان
پالایش روغن‌پایه و نوع آن و همچنین مقدار مواد افزودنی در طبقه‌بندی‌ها و
انتخاب روغن‌موتور مناسب نقش دارند. سازمانها و نهادهای مختلفی روغن موتور
را از لحاظ کیفی طبقه‌بندی کرده‌اند که یکی از مهمترین طبقه‌بندی ها را
API ارائه کرده است. اولین ویرایش این طبقه‌بندی در سال 1930 ارائه شد که
در آن روغن موتورهای بنزینی با علامت "S" و روغن‌های موتورهای دیزلی با
علامت "C" نشان داده می‌شوند. نوع طبقه‌بندی در این سیستم به نحوی است که
اجازه می‌دهد تا طبقه‌بندی‌های جدید براحتی به آن اضافه شوند. به‌دلیل
تغییر در طراحی موتورها و تکنولوژی جدید طراحی، بتدریج سطوح با کیفیت کمتر
از رده خارج شده و سطوح جدید اضافه می‌شوند. در سیستم طبقه‌بندی "S"،
پایین‌ترین سطح کیفی با SA شروه شده و به این ترتیب سطوح بعدی با SB، SC
و... نشان داده می‌شوند. البته در این سیستم از علامتهای SI و SK استفاده
نشده‌است. در سیستم طبقه‌بندی "C" نیز از حروف A، B، C و... و همچنین از
اعداد برای علامت‌گذاری استفاده می‌شود.
در دهه اخیر ملاحظات زیادی جهت
حل مسائل زیست محیطی روغن‌ها صورت گرفته است و روغن‌های جدیدتر با سطوح
کیفی بالاتر سازگاری بیشتر و بهتری با محیط زیست دارند. کیفیت روغن
موتورهای جدید همانطور که در نمودارهای زیر مشخص است رشد نمایی داشته و در
سال‌های اخیر توجه بیشتری به سطح کیفی این روغن‌ها شده است.
همچنین API
طبقه‌بندی‌هایی را بر اساس سطوح کیفی ترکیبی ارائه داده است که با ذکر یک
مثال توضیح می دهیم.API SG/CF سطح کیفیتی است که در آن روغن و مواد افزودنی
طوری فرموله می‌شوند که روغن شرایط سطوح کیفی SG و CF را داشته باشد. و
همچنین API SH/CG-4 یک سطح کیفی بسیار مرغوب است که برای هر نوع موتور
دیزلی توربوشارژ و بنزینی که تحت شرایط سخت کار می‌کند مناسب می‌باشد. با
توجه به اینکه با گذشت زمان طراحی موتورها روز به روز جدیدتر و پیشرفته‌تر
می‌شود سطوح کیفی روغن‌ها نیز روز به روز بالاتر رفته و روغن‌هایی با
مرغوبیت بیشتر به بازار عرضه می‌شوند.
لازم به ذکر است تمام روغن‌هایی که در طبقه بندی سطوح کیفیت API قرار می‌گیرند باید آزمون‌های لازم را گذرانده باشند. و روغن‌هایی با یک سطح کیفیت که توسط شرکت‌های مختلف تولید شده‌اند باید با هم قابل مقایسه باشند. در غیر این صورت هرگونه تفاوت در عملکرد دو روغن با سطح کیفیت یکسان متوجه شرکت‌های تولید کننده روغن خواهد بود.
